Δευτέρα 3 Αυγούστου 2015

Εμπειρική και Ακαδημαϊκή Θεολογία - Η διαφορά τών δύο τρόπων προσέγγισης




Γέροντας Σωφρόνιος του έσσεξ 

125. Όταν μιλούμε για την παρουσία του Θεού στο πνεύμα μας, δε σημαίνει ότι βλέπουμε τον Θεό, αλλά ότι ο Θεός μάς βλέπει. Ιδού η ορθή στάση:

Ενεργούμε ενώπιον του Θεού που είναι παρών και μας κοιτάζει.


126. Στο θέμα των ονείρων δεν μπορώ να πω περισσότερα από τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος. Κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας η καλύτερη στάση είναι να μην τα πιστεύουμε. Για να μας πείσει να πιστέψουμε στα οράματά μας, μπορεί ο εχθρός πράγματι να υποκινήσει όνειρα που πραγματοποιούνται ακολούθως στην καθημερινή ζωή. Πρέπει λοιπόν να είμαστε πολύ «φρόνιμοι». Αρκεί μια φορά να μας συμβεί, και να η πλάνη με όλους τους κινδύνους της. Εμείς έχουμε το λόγο του Χριστού και των Αποστόλων: Μας αρκεί.


127. Είναι πολύ σημαντικό να μην επιδιώκουμε ποτέ να αποκτήσουμε έκδηλα σημεία της ευδοκίας του Θεού, όπως π.χ. το χάρισμα της θαυματουργίας.


128. Να ζούμε τον Χριστό μόνοι και για τον εαυτό μας, σε διάσταση από τους άλλους, σημαίνει να ζούμε την ανεπάρκεια του ανθρωπίνου όντος για τη χριστιανική ζωή. Αντιθέτως, όταν δύο, τρεις, τέσσερεις ή περισσότεροι συναθροίζονται για τον ίδιο σκοπό, η δύναμη του καθενός πολλαπλασιάζεται στο άπειρο. Λέει η Γραφή: «Ουαί τω ενί». Απ’ εναντίας οι δύο μπορούν ήδη να είναι ακλόνητοι.


129. Το σημαντικό σε μια αδελφότητα είναι να έχουμε όλοι την ίδια θεώρηση των πραγμάτων, για να οικοδομήσουμε με σύμπνοια την προσωπική μας σωτηρία, τη σωτηρία των γύρω μας και όλων εκείνων που έρχονται κοντά μας.


130. Η ακαδημαϊκή θεολογία δεν αρκεί για τη σωτηρία. Διαβάζετε κυρίως τους ασκητικούς πατέρες. Εκεί θα μάθετε την αληθινή θεολογία, τη στάση του νου και της καρδιάς απέναντι στον Θεό.


131. Η καθαρή προσευχή δε δίνεται σε όσους μελετούν πολύ. Υπό την έννοια αυτή, η οδός της θεολογικής επιστήμης δεν είναι καθόλου αποτελεσματική, και σπάνια οδηγεί στην καθαρά προσευχή.


132. Η θεολογία είναι η κατάσταση του πνεύματος που ενεργείται από τη χάρη του Θεού. Εδώ βρίσκεται η διαφορά ανάμεσα στη θεολογία και στη φιλοσοφία, ανάμεσα στην αληθινή θεολογία και τη θεολογία των διανοουμένων. Αν μία τέτοια έμπνευση αγγίσει την καρδιά σας, δε θα έχει πια τέλος πάνω στη γη. Είναι ανεξάντλητη, γιατί μέσα της βρίσκεται η αρχή της αιώνιας ζωής. Και αν ακόμη η σωματική σας σύσταση διαλυθεί, η έμπνευση αυτή θα ζει μέσα σας με δύναμη.


133. Ο Θεός μπορεί να εγγίσει το πνεύμα του ανθρώπου και να του δώσει με άμεσο τρόπο την αυτογνωσία. Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στη γνώση αυτή και σ’ εκείνη που αποκτάται στις Θεολογικές Σχολές. Μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη η σπουδή θεολογίας χωρίς την υπαρκτική εμπειρία της ζωής στο Πνεύμα του Χριστού. Κινδυνεύουμε, πράγματι, να σπουδάζουμε τη θεολογία στις αποφατικές μορφές της σαν φιλοσοφία και ποίηση. Κινδυνεύουμε να υιοθετήσουμε κάποια λανθασμένη στάση, να θεωρήσουμε τον εαυτό μας ανώτερο και αυτό αρκεί για να χαθούμε. Μια άλλου είδους έμπνευση οφείλουμε να αναζητήσουμε στην «εν Χριστώ» ζωή.


134. Η θεολογική επιστήμη που διδάσκεται στα σχολεία και που έγινε επιστημονική ειδικότητα ανοικτή σε όλους, δεν παρέχει τη γνώση του Θεού. Η γνώση του Θεού πηγάζει από την εν Θεώ ζωή, που γεννιέται στα μύχια της καρδιάς.


135. Είναι δυνατό να γίνουμε θύματα πνευματικής πλάνης, αν εκτιμήσουμε αυτό που προσφέρει η θεολογική επιστήμη μάλλον παρά η αγιότητα της ζωής.


136. Μπορεί κάποιος να είναι πολυμαθέστατος, να έχει ακαδημαϊκά διπλώματα, και να παραμένει εντελώς αδαής της οδού της σωτηρίας.


137. Όταν κάποιος έχει άγια και αναμάρτητη ζωή, η διανοητική γνώση μπορεί να παράγει θαυμάσιους καρπούς. Αντιθέτως, μία γνώση χωρίς αγάπη δεν μπορεί να σώσει τον άνθρωπο.


138. Χωρίς το πνεύμα της μετανοίας, χωρίς την εμπειρία της αληθινής υπακοής, δεν μπορεί κανείς να γίνει αληθινός θεολόγος ή ιερέας, δηλαδή πρόσωπο ικανό να διδάξει στους άλλους την αληθινή χριστιανική οδό.


139. Για να μάθουμε την επιστήμη της εν Χριστώ ζωής δεν είναι αναγκαίο να διαβάσουμε δεκάδες ή εκατοντάδες βιβλία. 

Ο πνευματικός μου πατέρας μού συνέστησε να διαβάζω μερικές μόνον σελίδες την ημέρα. 

Ένα τέταρτο της ώρας, μισή ώρα, αλλά να φροντίζω να εφαρμόζω στη ζωή μου αυτό που διάβασα.

 Πηγή: Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου: "Περί Πνεύματος και ζωής πνευματικά κεφάλαια".

8 σχόλια:

  1. Χαίρομαι, έστω κι ετεροχρονισμένα, που ανακάλυψες το γέροντα Σωφρόνιο! Αν τον μελετήσεις προσεκτικά, τα βιβλία του που είναι και προσωπικά βιώματα, θα ανακαλύψεις μεγάλο πλούτο πνευματικό. Αν δε επισκεφτείς και το μοναστήρι του, με καλή διάθεση, εσωτερική διάθεση μόνο, θα νιώσεις πράγματα. Στο εύχομαι.
    υγ. γιατί αυτή η "υποχρέωση" σχολιασμού μέσω google??

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. ;-) Αγαπητή lpap

    Ευχαριστώ για την ευγενική σου επίσκεψη.

    Εχεις καιρό να μπεις μάλλον στη σελίδα μου, αλλιώς θα είχες δει ότι υπάρχουν και άλλα κείμενα του γ. Σωφρόνιου και πολλών άλλων ενθέων αλλά και αθέων στοχαστών...

    Εμείς εδώ δεν είμαστε μόνο ζηλωτές "παλαιοημερολογίτες" αλλά κάνουμε και το έργο της μέλισσας...δηλαδή όπου βρίσκουμε κάτι καλό μπορεί να το ανεβάσουμε χωρίς να σημαίνει ότι "λατρεύουμε" κάποιον επειδή έγραψε κάποια σωστά πράγματα.

    Στην εποχή μας, ο ΚΑΘΕΝΑΣ μπορεί να γράψει ΠΟΛΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ λόγια, ΑΝ ΘΕΛΕΙ και ΑΝ διαθέται ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ευφυία...(μετά τον αναλαμβάνουν άλλα..σαίνια και τον αναγορεύουν και άγιο...με βάση τις αυτοβιογραφίες του, δεν μιλώ για το Σωφρόνιο, μιλώ γενικότερα, έλεος ...έλεος...ΕΛΕΟΣ..μπουχτίσαμε από τόση ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ "αγίων" στο Διαδίκτυο...και όχι μόνον...

    ;-)

    ΒΈΒΑΙΑ για μένα (και για πάρα πολλούς άλλους, σημασία δεν έχει ΤΙ ΛΕΕΙ ή ΤΙ ΓΡΑΦΕΙ κάποιος, αλλά το ΠΩΣ ΕΖΗΣΕ αυτός μιλάει η γράφει...

    Το ΠΩΣ ΈΖΗΣΕ ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ άνθρωποι, πολύ κοντινοί του, μπορούν ίσως να το βεβαιώσουν ...

    Επομένως;
    Επομένως...άκρη δεν βρίσκεται..και έκαστος ας πορεύεται ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΙΝ..."Επ' ελευθερία εκλήθητε" γράφει και ο μέγας Απόστολος.

    ( Λατρεύω την έννοια της ελευθερίας..Ισως γι αυτό αγαπώ και ξεχωριστά όλα τα πτηνά....)

    Ρωτάς...

    γιατί αφαίρεσα τη δυνατότητα σχολιασμού του "ανώνυμος"

    Επειδή είμαι ψυχαναστικη΄στις απαντήσεις και ΔΕΝ έχω πια χρόνο για πολλα λόγια.
    .
    Τουλάχιστον με τα προφίλ google λιγοστεύουν τα σχόλια και αυτό μου αφήνει χρόνο περισσότερο ελεύθερο να κάνω και καμιά άλλη δουλειά...

    ;-)

    Εσύ, απο πού μας διαβάζεις, αγαπητή; Πάντα από Θεσσαλονίκη; Να έχεις υγεία και φώτιση εν παντί εύχομαι..
    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τα χουμε πει ξανά και ξανά. Ενθυμούμαι σε ποιον αναφέρεσαι. Αλλά είχα την ευτυχία να γνωρίσω αυτόν που λες ότι αγιοποίησαν κλπ...Δε θα επεκταθώ. Γνωρίζω τις απόψεις σου και δεν έχει νόημα να το πάμε από την αρχή. Γνωριζόμαστε ηλεκτρονικά θαρρώ. :-)
    Απλά σχολίασα γιατί θυμάμαι πως κάποιος σχολιαστής(;) είχε κάνει αναφορές για το γέροντα Σωφρόνιο απαξιωτικές μέσα από τα γραφόμενα μιας συγγραφέα.....ή σε ανάρτηση ή σε σχόλιο, δε θυμάμαι ακριβώς. Γι αυτό παραξενεύτηκα από την ανάρτησή σου.
    Από κει και πέρα, ο γέροντας ήταν μορφωμένος, κατείχε την ελληνική, καλύτερα από πολλούς σημερινούς Έλληνες, σόρρυ νεοέλληνες ήθελα να πω, και δεν είχε ανάγκη να του υπαγορεύσουν τίποτα. Δικά του τα γραφόμενα, ειδικά στο βιβλίο για τον Άγιο Σιλουανό(στο συστήνω) μέχρι και το κόμμα επιμελήθηκε. Τα γνωρίζω από πρώτο χέρι μια και συνδέομαι με το χώρο(αν το θυμάσαι) και τον έχω επισκεφτεί πάνω από μια φορά.
    Βόρεια κατοικοεδρεύω ακόμα,,,πέρασα από τα μέρη σου προς το τέλος Ιούλη οδεύοντας για τα δικά σου πάτρια εδάφη....έφαγα και στην παραλία των Πατρών..πολύ ζέστη είχε τότε...και πολύ σκουπίδι στο δρόμο, προς Πύργο μεριά. Ειλικρινά ντράπηκα και εντυπωσιάστηκα....Δεν μπορεί να τα μαζέψει κανένας!!! Μονολογούσα διαρκώς...τόσο εντυπωσιάστηκα.
    Ελπίζω να είσαι καλά.

    υγ. για το γέροντα Σωφρόνιο μια μοναχή άλλου μοναστηριού μου είπε το εξής: όταν αντάμωνες το γέροντα τρείς μέρες μετά τη συνάντηση δεν ήξερες που πατάς και που βρίσκεσαι!!! Εννοώντας ότι τόσο σε εντυπωσίαζε η φυσική του ευγένεια και τα χαρίσματα που διέθετε ώστε αναζητούσες, πιθανόν, απαντήσεις ή έπαιρνες μέσα σου κάτι από το δικό του βίωμα...(δική μου η ερμηνεία).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ;-) @lpap
    Aνέβασα τις προάλλες ένα απόσπασμα από το βιβλίο ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΘΥΕΛΛΑΣ της Ιζαμπέλας Παλάσκα, το οποίο απόσπασμα αναφέρεται στο Γέροντα Σωφρόνιο (υπάρχει άλλο απόσπασμα που ΔΕΝ ανέβασα, ακόμη ...χειρότερο...) το οποίο αφήνει αιχμές όχι και τόσο αθώες για το γ. Σωφρόνιο...ΙΣΩΣ να έπαιζε κάποιους ρόλους περίεργους εκείνα τα χρόνια ...δεν με νοιάζει και δεν θα επεκταθώ ...εξάλλου για τους θρησκευομένους ΠΑΝΤΑ υπάρχει και η ΜΕΤΑΝΟΙΑ...

    Το γέροντα Σιλουανό τον ξεκοκκάλισα στην ΠΡΩΤΗ του έκδοση...στα νιάτα μου...Ναι...Ειχα συγκινηθεί τότε πολύ από την ωραία φράση "Κράτει τον νουν σου στον Άδη και μη απελπίζου",,,

    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Κοίτα, όλοι λένε για όλους πολλά. Η πραγματικότητα όμως, πέρα από τις υποκειμενικές μας τοποθετήσεις, μπορεί να είναι διαφορετική. Γνωρίζω καλά τι λέγεται για το γέροντα. Δεν περίμενα τη συγκεκριμένη κυρία για να "μάθω". Δεν θα μπω στον πειρασμό να σχολιάσω παραπάνω. Δε με νοιάζει κιόλας. Μου αρκεί για να προχωρήσω η γραφή, ο λόγος του, όσα γνωρίζω μέσα από κει γι αυτόν. Ως παράδειγμα είχε το Χριστό, αυτόν έχω κι εγώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @lpap
    Αγαπητή μου
    είσαι δασκάλα σε μικρά παιδάκια.

    Και έχεις αρκετή εμπειρία του πόσο τα μικρά παιδάκια πιστεύουν ΚΑΤΑ ΠΑΝΤΑ, ΩΣ ΜΙΚΡΟ ΘΕΟ, το δάσκαλό τους.

    Και ξέρεις γιατί τον πιστεύουν;

    Επειδή τον ΖΟΥΝ κάθε μέρα στον ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ κόσμο, και ΚΥΡΙΟΤΑΤΑ επειδή ΠΡΟΛΑΒΑΝ να τον ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΟΥΝ και να τον ΑΓΑΠΗΣΟΥΝ.

    ΟΛΟΙ μας ΑΝΕΞΑΙΡΕΤΩΣ ΟΛΟΙ, ΠΡΟΛΑΒΑΜΕ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ ΠΡΩΤΑ κάποια ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΤΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ κοσμο.

    Επειδή ΠΡΟΛΑΒΑΜΕ και τα ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ, εν συνεχεία τα ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΗΚΑΜΕ, δηλαδή τα ΠΙΣΤΕΨΑΜΕ...σε ό,τι και αν μας είπαν, είτε στραβό ήταν είτε λάθος..

    Πάντα κάτω από ΚΑΘΕ εμπιστοσύνη και πίστη ΚΡΎΒΕΤΑΙ Η ΑΓΑΠΗ...

    Αυτά ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ που ΠΡΟΛΑΒΑΜΕ και ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ, ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕ ΣΥΧΝΑ δια ΒΊΟΥ..

    Προσωπικά ΔΕΝ τον έζησα τον μακαρίτη, ΓΙ ΑΥΤΟ ΔΕΝ τον ΑΓΑΠΗΣΑ, γι αυτό, ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ ΔΥΣΚΟΛΕΥΟΜΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΩ, ειδικά ενώ κυκλοφορεί και ΤΟΣΗ αντιφατική γι αυτόν πληροφορία στο Διαδίκτυο και όχι μόνον...

    Και τι σημασία ΟΜΩΣ έχει, αν εγώ τον εμπιστεύομαι;

    ΚΑΜΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΔΕΝ ΈΧΕΙ για το Θεό και για την ψυχή του.

    Μόνο για τους εκδότες που προωθούν τα γραπτά του, έχει μια σημασία αλλά και τα εκδοτικά συμφέροντα όταν τα δεις σε βάθος χρόνου, ΓΕΛΟΙΑ ΦΑΙΝΟΝΤΑΙ...

    ΤΕΛΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΜΟΝΟΝ,
    ΤΟ ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ Ο ΘΕΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΕΝΑ ΜΑΣ...

    ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ, Μ Ο Ν Ο Ν ΤΟΥ ΘΕΟΥ Η ΓΝΩΜΗ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ...και τούτη η επίγνωση είναι η Ειρήνη και η Παρηγορία μου...

    Η γνώμη του όποιου άλλου, ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ, ΜΕ ΑΦΗΝΕΙ ΑΔΙΆΦΟΡΗ...αν ο άλλος πληγώνεται που του λέω κατάμουτρα, το πρόβλημα είναι δικό του...έτσι δεν είναι;

    ;-)

    Σ' ευχαριστώ για την επίσκεψη αγαπητή.
    Να έχεις καλό υπόλοιπο καλοκαίρι, σου εύχομαι...
    ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλό, υπόλοιπο, καλοκαίρι, επίσης..μίκρυνε, πια, επικίνδυνα...
    Μια ετέραν φορά σχόλια για τα όσα έγραψες. :-)

    https://www.youtube.com/watch?v=TJLbikHIpr4

    Αγαπημένο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή